Let op die schroeven in je mond

Op 17 augustus 2017 verscheen er een interessant artikel in NRC Handelsblad over de gevaren van implantaten. blue®m is al heel lang op de hoogte van deze problemen. Onze “founder” dr. Peter Blijdorp introduceerde de ziekte, genoemd in het artikel, al in de tachtiger jaren aan een grote groep kaakchirurgen en implantologen. Hij was zelfs de wijze man die een naam gaf aan dit ziektebeeld: peri-implantitis.

Hij was zijn tijd ver vooruit, want in 1989, toen dr. Blijdorp de ziekte benoemde, werd het gezien als “belachelijk” . Ze deelden zijn visie dan ook niet…

Gelukkig zijn de tijden veranderd en is er meer bewustwording gecreëerd betreft de risico’s die implantaten met zich mee kunnen brengen. Ook de juiste verzorging komt steeds meer naar voren en dat is een goed teken. In Nederland erkennen steeds meer professionals dit probleem zoals je kunt lezen in het artikel. Toch kwamen er hele andere cijfers naar voren uit een Braziliaans onderzoek waar 3000 internationale professionals bij betrokken waren.

“53,2% van de implantologen zien geen problemen betreft peri-implantitis en slechts 0,6% geeft aan dat er risico’s aan verbonden zijn”

Artikel NRC

Tandheelkunde

Implantaten, handig! Je klikt je brug, kroon of gebit er zo op vast. Maar veel mensen laten ze niet controleren en ontstekingen zijn gevaarlijk.

Ruim anderhalf miljoen Nederlanders hebben een implantaat in hun mond. En de verwachting is dat tandartsen in de komende jaren de gebitten van zo’n 100.000 tot 150.000 nieuwe patiënten van zulke kunstwortels zullen voorzien. Dat lijkt slim: kronen, bruggen en kunstgebitten die op dit stevig in het kaakbot verankerde fundament geplaatst worden, laten zelden los. Maar in een pas verschenen handboek voor tandartsen waarschuwt de Amsterdamse tandarts Gordon van der Avoort dat Nederlanders vaak slecht voor hun implantaten zorgen – en die verwaarlozing kan ernstige gevolgen hebben.

43% van de bevolking heeft last van ontstoken tandvlees

Maar liefst 43 procent van de implantaatdragers kampt volgens Van der Avoort met een min of meer ernstige bacteriële tandvleesontsteking, zogeheten perimucositis. Veel schadelijker is peri-implantitis, een ontsteking waarbij ook het kaakbot om het implantaat ernstig kan worden aangetast.

Bijna een kwart van de mensen met implantaten in hun gebit heeft deze lastig te genezen infectie.

Het risico is groot dat het implantaat met de daarop vaak dure tandheelkundige constructies hierdoor verloren gaat. De kosten van een implantaat plus een kroon bedragen gemiddeld zo’n 2.400 euro.

Chronische ontstekingen in de mond kunnen bovendien ernstiger gezondheidsproblemen veroorzaken. Van het nauw gerelateerde parodontitis, waarbij vaak sprake is van een slechte doorbloeding van het tandvlees, is bekend dat het de insulinehuishouding kan verstoren, waardoor diabetes type 2 kan ontstaan. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat parodontitis een effect heeft op het ontstaan van hart- en vaatziekten of de verergering ervan.

Controleer je patiënten regelmatig

Mensen met implantaten in hun mond moeten zeer regelmatig worden gecontroleerd, zegt Van der Avoort, liefst met behulp van röntgenfoto’s en daarnaast door mondonderzoek. In de praktijk laten de meeste mensen het erbij zitten en melden ze zich pas bij de tandarts als zij klachten krijgen.

Daarbij krijgen tandartsen steeds vaker te maken met zogenaamde ‘implantaattoeristen’. Dat zijn patiënten die om financiële redenen in het buitenland – meestal in Hongarije, Turkije of Thailand – implantaten in hun mond hebben laten plaatsen. Hoeveel Nederlanders zo’n buitenlands implantaat in hun mond dragen, is niet bekend. Maar Nederlandse tandartsen zien zulke mensen, met soms ernstige klachten, regelmatig in hun praktijken.

Titanium en keramiek

De meeste kunstwortels zijn vervaardigd van nagenoeg zuiver titanium of een titaniumlegering. Die worden door het lichaam meestal goed verdragen en hebben een grote breukweerstand. Andere implantaatmaterialen zoals keramiek zijn in opkomst.

Maar er bestaat een grote internationale variatie in de circa tweeduizend types implantaatsoorten. In het buitenland worden soms inferieure materialen gebruikt en ook de vormgeving verschilt. Daarom is het voor de Nederlandse tandarts vaak onduidelijk welk type implantaat zij moeten vervangen en hoe ze de patiënt precies moeten behandelen.

Tandartsen en patiënten zouden zich vooraf goed moeten beraden of het wel nodig is een implantaat in de kaak te plaatsen. Deze oplossing, die misschien zo makkelijk en duurzaam lijkt, kan soms heel vervelend en duur uitpakken.Gordon van der Avoort: Technische complicaties bij implantaatgedragen constructies. AccreDidact, 68 blz. €45.

Geschiedenis van konijnenbot naar mensenkaak

Het implantaat is een toevalsuitvinding van de Zweedse orthopedisch chirurg Per-Ingvar Brånemark (1929-2014).

In 1952 deed Brånemark onderzoek naar botgenezing aan de universiteit van Lund. In een van zijn proeven bracht hij titaniumschroeven aan in botjes in de poten van konijnen. Enkele maanden na afloop van de proef wilde Brånemark de schroeven verwijderen om ze opnieuw te gebruiken. Hij ontdekte echter tot zijn frustratie dat hij ze er haast niet meer uit kreeg.

Het bot was muurvast om de schroeven heen gegroeid. Al snel besefte Brånemark dat dit ongemak nuttig kon worden toegepast. Op die manier konden vervangende kiezen of tanden stevig in de kaak verankerd worden.

In 1965 plaatste Brånemark in Göteborg de eerste vier titaniumschroeven in de kaak van een mens. Gösta Larsson, een man die door een ziekte geen tanden meer had, meldde zich aan als proefpersoon. Het was een succes: de „osso-integratie”, zoals Brånemark zijn techniek noemde, verbreidde zich spoedig over de wereld. De implantaten van de eerste patiënt Larsson hielden het vol tot aan diens dood in 2006.

Dit artikel is verschenen in het NRC Handelsblad van donderdag 17 augustus op pagina 14 en vertaald door blue®m.