Mondhygiënist weet te weinig over voeding en supplementen

blue®m kijkt verder dan alleen de mond. Een artikel van: Dental Tribune. Tekst: Tessa Vogelaar

Onlangs is blue®m geïnterviewd door de Dental Tribune vanwege ons nieuwe product: de teeth & bone formula. Een voedings supplement ter ondersteuning van gezonde tanden en botten. Iets nieuws op het gebied van de tandheelkunde. Wij geloven dat de gezondheid van je mond bepalend is voor de werking van de rest van je lichaam. Je spijsvertering begint immers in je mond en daarom is een goede verzorging hiervan essentieel voor een gezond lichaam.

Het interview met onze mondhygiëniste Tessa Hagen en voedingsdeskundige Laura Kluyver bracht een hoop teweeg. De onderwerpen voeding en suppletie bleken omstreden binnen de tandheelkunde. Zowel negatieve als positieve geluiden kwamen naar voren vanuit de tandheelkunde. Met name door de biologische tandartsen werd ons interview zeer goed ontvangen.

Ons doel is om mensen bewust te maken van hun levensstijl. En dit is allesomvattend; gezonde voeding, voldoende beweging, stressmanagement en bovenal een goede mondverzorging. Onze focus ligt uiteraard op het gebied van mondverzorging en met name de helende krachten van actieve zuurstof. Een werkzame stof die we gebruiken voor al onze orale producten.

Artikel Dental Tribune

Gezonde mond, gezond lichaam. Bij bluem, gespecialiseerd in mondverzorgingsproducten op basis van actieve zuurstof, kijken ze naar het totaalplaatje. Vandaar dat naast mondhygiëniste Tessa Hagen ook orthomoleculair voedingsdeskundige Laura Kluyver aanschuift om het met Dental Tribune te hebben over iets nieuws: een voedingssupplement voor de mond, teeth & bone formula genaamd. Hagen en Kluyver merken dat de holistische visie in de mondzorg langzaam voet aan de grond krijgt. “Op congressen hoor ik steeds vaker dat de hele levensstijl belangrijk is en niet alleen de mond. Dan denk ik: yes!”

Waarom zijn supplementen nodig voor je tanden en botten als je gezond eet?

Hagen: Maar weinig mensen eten dagelijks voldoende groente en fruit. Daarnaast bevat onze huidige voeding minder mineralen en vitaminen dan voorheen. De calcium- en magnesiumgehaltes in sommige groenten bijvoorbeeld zijn door arme grond en gebruik van pesticiden een stuk lager. Daarnaast zijn er maatschappelijke invloeden: mensen ervaren meer stress, drinken alcohol en gebruiken medicijnen. Als je meer stress hebt, verbruik je ook meer vitaminen en mineralen.

Is dat terug te zien in het gebit?

Kluyver: Ja, meerdere onderzoeken laten een verband zien tussen vitaminen en mineralen en mondproblemen. Het is echter wel afhankelijk van je visie. Demineralisatie van het gebit komt in onze optiek negen van de tien keer voort uit tekortschietende voeding. Door stress kan een magnesiumtekort ontstaan en veel mensen kampen met een vitamine D-tekort. Als het lichaam onvoldoende nutriënten uit voeding kan halen, worden die uit het lichaam zelf gehaald. Ook uit je tanden en botten. Zo ontstaat demineralisatie van het gebit.
Hagen: Bij ouderen is het effect nog groter. Ouderen eten überhaupt minder en bovendien neemt hun lichaam minder vitaminen en mineralen op. Dat heeft gevolgen voor de kwaliteit van je tanden en kaakbot. Overigens heeft het ontstaan van cariës natuurlijk ook te maken met het eten van suiker en de mondverzorging. Het is niet zo dat dit supplement alle gebitsproblemen ineens oplost.

Bij wie hoort het advies over voeding en supplementen thuis?

Hagen: Ik geloof absoluut dat iedere mondhygiënist hier iets mee moet doen. Natuurlijk heeft een voedingsdeskundige zich in dat onderwerp gespecialiseerd, maar ik vind het een onmisbaar aspect voor een mondhygiënist. Tijdens onze opleiding leren we het nut van een voedingsdagboek waarmee je het aantal voedingsmomenten van een patiënt kunt nagaan of zien hoeveel suiker er wordt genuttigd. Los daarvan is het voor mondhygiënisten ook enorm belangrijk om te kijken naar de inname van vitaminen en mineralen.

Ik merk dat mondhygiënisten het vaak nog spannend vinden om een supplement te adviseren. Ze zijn er onvoldoende bekend mee of vrezen de wisselwerking met medicatie. Mijn advies is dan ook om erover te overleggen met een specialist en vanzelfsprekend je gezonde verstand te gebruiken. Kluyver: Tenzij er een voedingsdeskundige werkzaam is in de praktijk, lijkt de mondhygiënist mij de aangewezen persoon voor dit advies. Als ook een assistente gespecialiseerd is op dit vlak, kan zij de patiënt hierin verder begeleiden.

Komen voeding en supplementen voldoende aan bod in de opleiding tot mondhygiënist?

Hagen: Toen ik in het jaar 2000 afstudeerde, hadden we wel colleges over voeding, maar werd onvoldoende benadrukt wat dit allemaal teweegbrengt in de mond en het lichaam. Uit navraag bij recent afgestudeerde mondhygiënisten blijkt voeding, en dan met name de inname van voldoende vitaminen en mineralen, ook tegenwoordig nog maar een klein onderdeel uit te maken van de aangeboden lesstof binnen de opleiding

Kluyver: Datzelfde geldt voor de opleiding tot voedingsdeskundige. Daar komt mondgezondheid veel te weinig aan bod. Dus voor beide opleidingen zou meer verdieping goed zijn. Het zou mooi zijn als mensen met meer advies naar huis gaan dan over alleen mondhygiëne, dat het echt een totaalplaatje is.

Is er bij- en nascholing voor mondhygiënisten op het gebied van voeding?

Dat is er wel, maar op dat vlak valt zeker nog iets te winnen, bijvoorbeeld wat betreft protocollen voor in de praktijk.
Van suiker weet iedereen dat het slecht is voor het gebit.

Van welke voeding of voedingsstoffen is dat minder bekend?

Kluyver: Weinig mensen weten dat te veel zuivel niet goed is voor je gebit. Het calcium dat in bijvoorbeeld melk, yoghurt en kaas zit, is zo sterk ‘gebonden’ dat het door het lichaam wordt uitgescheiden. Als je te veel zuivel eet, denkt je lichaam dat het qua calcium voorzien is, maar eigenlijk wordt dit dus niet goed opgenomen. Je lichaam gaat het calcium vervolgens elders in het lichaam zoeken, waarop het wordt onttrokken aan tanden en botten.

Hagen: Al zou je wel voldoende calcium tot je nemen in de vorm van zuivel en/of een supplement, dan heeft je lichaam alsnog magnesium en vitamine D nodig voor de opname ervan. In de teeth & bone formula hebben wij precies die hoeveelheden mineralen en vitaminen gestopt die synergetisch werken, oftewel elkaar versterken. Om die combinatie zonder supplementen precies goed te krijgen is lastig. Met name het binnenkrijgen van voldoende vitamine D, dat onder invloed van zonlicht in de huid wordt gevormd, is moeilijk. 83% van de wereldbevolking heeft in de wintermaanden een tekort aan vitamine D. Van kinderen en ouderen weten we dat zij risicogroepen zijn en daarom geven we kinderen extra vitamine D-druppels of -tabletten. Daarna wordt het echter volledig losgelaten; bij ouderen is er te weinig aandacht voor.

Bluem heeft extra aandacht voor de doelgroep ouderen. Hoe zit het met hun mondgezondheid?

Hagen: Veel ouderen komen terecht in de verpleegzorg en daar is de mondverzorging helaas een ondergeschoven kindje. Waar mondhygiënisten het wassen van billen in verpleeghuizen misschien een vies idee vinden, vinden verpleegkundigen dat van het verzorgen van iemands gebit, is mijn ervaring. Ouderen hebben vaak implantaten of een kunstgebit, daarvoor is verzorging juist extra belangrijk. Tegelijkertijd zijn er steeds meer ouderen die langer hun eigen tanden en kiezen behouden. In verpleeghuizen is simpelweg te weinig kennis van de mondzorg en te weinig tijd. Terwijl het zo ontzettend belangrijk is voor ouderen. Zij willen kleinkinderen die op bezoek komen nog prettig een kus of knuffel kunnen geven.

Welke tips heeft u voor mondzorgprofessionals die werken met ouderen?Hagen: Omdat de hoeveelheid zuurstof in je bloed afneemt naarmate je ouder wordt, zijn de producten van Bluem uitermate geschikt voor deze doelgroep. De geleidelijke afgifte van zuurstof in de mond bevordert de genezing en verzorging van het gebit (zie kader). Onze foam is daarnaast een product waarmee je heel gemakkelijk kunt werken binnen de ouderenzorg. Je kunt het gebruiken in een prothese, maar zorgt ook voor de gezondheid van de mond.

Staan tandartsen wel open voor de holistische visie van Bluem?Hagen: Er komt geleidelijk meer aandacht voor. Op congressen hoor ik steeds vaker dat de hele leefstijl belangrijk is en er niet alleen naar de mond moet worden gekeken. Op die momenten denk ik: yes! Tandartsen horen dat er steeds meer bekend wordt over de wisselwerking tussen de mond en de rest van het lichaam.

Kluyver: Steeds minder mensen gaan tegenwoordig naar de huisarts. Tegelijkertijd hebben patiënten meer informatie tot hun beschikking en zoeken ze veel online op. Ik denk het voor patiënten heel prettig is als de tandarts aanvullend advies kan geven, over meer aspecten dan sec de mondhygiëne.

Hoe gaat de rol van voeding in de mondzorg zich de komende tien jaar ontwikkelen?

Kluyver: Onze hoop is dat die rol groter wordt. Wat ons betreft is voeding nu nog te weinig geïntegreerd. Met meer kennis kunnen tandartsen en mondhygiënisten uitgebreider advies geven over dit aspect dat zoveel gevolgen heeft voor de mondgezondheid.  
Hagen: Ik denk niet alleen aan voeding, maar aan de hele leefstijl. Sport je? Heb je veel stress? Het zou fantastisch zijn als dat standaardvragen worden in elk specialisme. Bloedend tandvlees bijvoorbeeld wordt heel normaal gevonden, maar eigenlijk is ieder bloedend interdentaal plekje een teken van disbalans. Als ook de huisarts of voedingsdeskundige vraagt naar de mondgezondheid, kan dit soort klachten veel sneller worden opgelost, omdat naar het totaalplaatje wordt gekeken.

De producten van Bluem komen voort uit de visie dat gezondheid begint in de mond. Het ‘geheim’ van de formule, ontwikkeld door Bluem-oprichter en kaakchirurg dr. Peter Blijdorp, is de geleidelijke afgifte van zuurstof in de mond. Voedingssupplement teeth & bone formula werd begin dit jaar aan het assortiment toegevoegd. Het bevat onder meer magnesium, calcium, vitamine B6, B12, D3 en K2, maar ook zink, mangaan en foliumzuur.