Zuurstoftherapie bij endo’s: een alternatief voor natriumhypochloriet

Vijlen, spoelen, vijlen, spoelen: vaak lijkt er geen einde aan te komen. In vrijwel alle gevallen wordt er gespoeld met natriumhypochloriet (NaOCl) tijdens endodontische behandelingen. Naast deze ‘gouden standaard’ wordt er vaak ook gespoeld met EDTA, chloorhexidine of citroenzuur. Veel andere spoelmiddelen zijn er niet op de markt. Toch is het interessant om te kijken naar een lichaamsvriendelijk alternatief. In dit artikel zoomen we in op een mogelijke vervanger: zuurstof.

Hypochloriet: krachtig maar toxisch

Geen enkel spoelmiddel voor endo’s is zo geliefd als het eeuwenoude ‘hypo’. Het lost organisch materiaal op en is een krachtig desinfectans. Helaas kleven er ook nadelen aan het gebruik van natriumhypochloriet. Naast dat het zo vervelend vlekt en snel uiteenvalt, is NaOCl cytotoxisch en kan het behoorlijk letsel geven.

De antibacteriële werking van zuurstof

Wanneer je kijkt naar de microbiologie van geïnfecteerde pulpakanalen, zie je dat er vooral anaeroben betrokken zijn. Dit is een van de redenen waarom sommige behandelaars ozontherapie gebruiken tijdens hun endodontische behandelingen: de zuurstof die vrijkomt is effectief tegen de anaerobe bacteriën maar brengt geen schadelijke effecten met zich mee. Helaas vereist het gebruik van ozon wel wat van de behandelaar: de aanschaf van de apparatuur is prijzig, het neemt veel ruimte in en de methode kost tijd.

Beter bereik van de laterale wortelkanalen

De werking van blue®m oxygen fluid berust op hetzelfde principe als ozon: het vrijkomen van zuurstof. Het neutrale spoelmiddel bevat natriumperboraat (sodium perborate), wat bij contact met vocht uiteenvalt in natriumboraat en H2O2. De zuurstofmoleculen zijn klein, ten opzichte van bijvoorbeeld chloorhexidine (C22H30Cl2N10) dat een behoorlijk groot molecuul is. Het voordeel hiervan is dat het beter penetreert in onder andere de laterale wortelkanalen. Daarnaast heeft zuurstof een antimycotische (anti-schimmel) werking. Dit is zeer functioneel, aangezien Candida Albicans een veelvoorkomend pathogeen is bij persisterende periapicale ontstekingen.

Geen necrose na doorpersen

Hoewel doorpersen te allen tijde vermeden dient te worden, geeft oxygen fluid niet zo’n heftige reactie wanneer het door de apex wordt geperst. Het is niet cytotoxisch en heeft daardoor geen necrotisch weefsel tot gevolg. Tandarts Nico Kamphorst schreef in 2015 een artikel over alternatieve spoelmiddelen bij endo’s en beschreef het volgende: 

““Het reguliere spoelen met natriumhypochloriet (NaOCl) blijkt niet voor iedereen een gunstig spoelmiddel te zijn, nog afgezien van de weefselschade bij incidenteel doorpersen. De keuze valt dan al snel op het veiligere oxygen fluid van blue®m. Dit spoelmiddel werkt bactericide voor anaerobe bacteriën door inwerking van zuurstof en heeft als voordeel dat het het eigen weefsel niet schaadt of pijnlijke reacties geeft wanneer het met levend weefsel in contact komt.”